ΠΟΛΥΧΡΟΝΗΣ ΕΝΕΠΕΚΙΔΗΣ
Εκδόσεις ΕΣΤΙΑ
Σελ. 240, 1996
Δεν ξέρω αν οι εμπειρίες που αποκτούμε με το πέρασμα του χρόνου, μας κάνουν πιο σοφούς. Σίγουρα όμως, μας κάνουν διαφορετικούς. Μας αλλάζουν. Και μαζί αλλάζουν την οπτική που έχουμε για πολλά πράγματα. Ένα από αυτά είναι τα αναγνώσματά μας. Αλλιώς προσλαμβάναμε ένα βιβλίο πριν από 15 χρόνια κι αλλιώς σήμερα.
Το βιβλίο που σας παρουσιάζω σήμερα, είναι η εξαίρεση. Είναι μια μελέτη η οποία κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1969 και σε δεύτερη επαυξημένη έκδοση το 1996. Είχα διαβάσει όταν κυκλοφόρησε τη δεύτερη έκδοση και την ξαναδιάβασα πριν από λίγες μέρες. Ήταν το ίδιο συγκλονιστική και στην πρώτη και στη δεύτερη ανάγνωση.
Αναφέρεται στις περιπέτειες των Εβραίων της Ελλάδας, στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, όχι μόνο στη Θεσσαλονίκη, για την περίπτωση της οποίας η σχετική βιβλιογραφία είναι σχετικά μεγαλύτερη, αλλά και σε άλλες περιοχές. «Κατά την απογραφήν του 1931 εζούσαν εις την Ελλάδα, 62.700 Εβραίοι. Κατά τους επισήμους υπολογισμούς των Συμμάχων, ευρίσκοντο εν ζωή το 1945 ολιγώτεροι από 10.000 Έλληνες Εβραίοι». Πέρα από όσους ζούσαν στη Θεσσαλονίκη (ήταν 56.000 και το 96% αυτών εξοντώθηκαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης), μεγάλες κοινότητες υπήρχαν στα Ιωάννινα και Κέρκυρα και μικρότερες στην Αθήνα, στη Στερεά και στην Πελοπόννησο. Από τους τελευταίους αρκετοί σώθηκαν ανεβαίνοντας στα βουνά.
Αυτό όμως που έκανε αναγκαία την επανέκδοση του βιβλίου, είναι τα όσα δημοσιεύονται στο Παράρτημα (για πρώτη φορά) και αφορούν την τύχη των Εβραίων της Κρήτης. «Στις 7 Ιουνίου 1944 οι Γερμανοί σχημάτισαν μια φάλαγγα από 250 Κρητικούς και 350 Εβραίους της Κρήτης…τους επιβίβασαν στο ατμόπλοιο Δανάη (με γερμανική σημαία), το οποίο απέπλευσε αμέσως. Όταν έφθασε κοντά στη Σαντορίνη, η φρουρά και το πλήρωμα του πλοίου επιβιβάστηκαν σε βάρκες και το βούλιαξαν, άγνωστο πως, παίρνοντας μαζί του πεντακόσιες ψυχές στο βυθό της θάλασσας». Στο Παράρτημα δημοσιεύονται ακόμη έγγραφα που αφορούν την κλιμάκωση των διώξεων κατά των Εβραίων στην Κρήτη κι ένας αναλυτικός κατάλογος που περιλαμβάνει τα ονόματα των Εβραίων των Χανίων, οι περισσότεροι από τους οποίους πνίγηκαν στο Αιγαίο, εξ αιτίας της ναζιστικής βαρβαρότητας.
Η ανάγνωση του βιβλίου θεωρώ πως είναι απαραίτητη από τον καθένα μας. Η εξόντωση των Εβραίων και των άλλων έγκλειστων στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, όπου κι αν έγινε στην Ευρώπη, αποτελεί ύβρη προς το δώρο της Ζωής και τον ανθρωπισμό. Βιβλία σαν αυτό, λειτουργούν ως μια αιχμηρή υπενθύμιση ενός τερατώδους εγκλήματος που κάποιοι, ξένοι και ντόπιοι, με τη βοήθεια και του χρόνου που μας απομακρύνει από τη φρίκη των γεγονότων, θέλουν να μας πείσουν να ξεχάσουμε.
Ο ομότιμος καθηγητής του πανεπιστήμιου της Βιέννης, Πολυχρόνης Ενεπεκίδης, γεννήθηκε το 1919. Σπούδασε στα πανεπιστήμια Αθήνας, Βιέννης και Παρισίων και αφιερώθηκε στην εξονυχιστική έρευνα των ευρωπαϊκών αρχείων και των χειρογράφων συλλογών για να απαλλάξει την ελληνική ιστορία από εσκεμμένες διαστρεβλώσεις και τις ανεξέλεγκτες παραδόσεις. Οι γλαφυρές του διαλέξεις ανά την υφήλιο, δημιούργησαν ένα νέο τρόπο επικοινωνίας του επιστήμονα με το μεγάλο κοινό: χωρίς να νοθεύεται η νέα ιστορική γνώση, επιστρέφεται στο λαό που δημιούργησε τα γεγονότα. Είναι συγγραφέας πολλών ιστορικών μελετών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου