ΑΓΙΟΣ ΗΡΑΚΛΗΣ

ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΑΛΛΙΦΑΤΙΔΗΣ
Εκδόσεις ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ
Σελ. 235, Ιούνιος 2011

     Με τη «βιογραφία» του Ηρακλή, του «απόλυτου» Έλληνα ήρωα, ασχολείται στο καινούριο του βιβλίο ο Θ. Καλλιφατίδης. Μια «βιογραφία» που δεν αρκείται στην απλή παράθεση των γεγονότων, αλλά ψάχνει και το γιατί που κρύβεται πίσω κυρίως από τις πράξεις του ήρωα.
      Ξεκινά με τα της σύλληψης και της γέννησης του Ηρακλή. Ο Δίας (ο οποίος ήταν γνωστός μπερμπάντης) ερωτεύτηκε την Αλκμήνη, γυναίκα του Αμφιτρύωνα, και για να μπορέσει να την αποπλανήσει, παίρνει τη μορφή του άντρα της, που εκείνο τον καιρό έλειπε στον πόλεμο. Μάλιστα «διέταξε τον ήλιο να μη βγει για τρία μερόνυχτα κι έτσι έγινε η πιο μεγάλη νύχτα στην ιστορία του έρωτα…». Ο Αμφιτρύωνας, όταν κατάλαβε τι έγινε θύμωσε, αλλά ο μάντης Τειρεσίας στον οποίο κατέφυγε για συμβουλές του είπε «Έχεις μια ευλογημένη γυναίκα…πρέπει να μεγαλώσεις το παιδί που περιμένει σα να ήταν δικό σου».
     Λίγο μετά τη γέννησή του, ο Ηρακλής, έπνιξε στην κούνια του, δύο φίδια που έστειλε η Ήρα, η οποία ζήλευε το Δία για τις διαρκείς απιστίες του με θεές και θνητές κι όχι μόνο. Σαν παιδί, εκτός από τον πατέρα του, είχε και άλλους καλούς δασκάλους: τον Κάστορα στη χρήση των όπλων, τον Αίλυκο στην πάλη, τον Εύρυτο στο τόξο, τον κένταυρο Χείρωνα στις επιστήμες και τον Λίνο στη μουσική, τον οποίο ο Ηρακλής επειδή δεν μπορούσε να ελέγξει τον οξύθυμο και παρορμητικό χαρακτήρα του, σκότωσε γι ασήμαντη αφορμή. Όταν έφτασε σε εφηβική ηλικία, προκάλεσε πόλεμο μεταξύ της γενέτειράς του Θήβας και του Ορχομενού. Ως ανταμοιβή για τη νίκη την οποία σχεδόν μόνος κατήγαγε, ο βασιλιάς Κρέοντας, του έδωσε για γυναίκα την κόρη του Μεγάρα. Μαζί απέκτησε τρία παιδιά. Τα οποία όμως ένα βράδυ μεθυσμένος και κυριευμένος από μένος, τα σκότωσε. Αμέσως έγινε στα μάτια όλων ένας παρίας. Όταν συνειδητοποίησε το μέγεθος του εγκλήματος που έκανε, πήγε στο μαντείο των Δελφών, για να λάβει χρησμό. Η Πυθία, του είπε ότι για να εξιλεωθεί, θα έπρεπε να τεθεί για δώδεκα χρόνια, στην υπηρεσία του βασιλιά της Τίρυνθας, Ευρυσθέα. «Εφταμηνίτης άνθρωπος, μισοέτοιμος, κακός και φιλόδοξος».
     Ο Ηρακλής έφερε σε πέρας όποια δοκιμασία του έβαλε ο Ευρυσθέας και ακόμη περισσότερες Έτσι απέκτησε πάλι τη παλιά του αίγλη. Αυτά, είναι λίγο-πολύ γνωστά από τη μυθολογία. Ο συγγραφέας όμως, δεν επιχειρεί να ξαναγράψει μια ακόμη μυθολογία. Αντίθετα, πραγματοποιεί μια καταβύθιση στον ψυχισμό του Ηρακλή. Μας δείχνει έναν άνθρωπο παντοδύναμο μεν, αλλά κουρασμένο και μάλλον παραιτημένο. Που δέχεται αδιαμαρτύρητα τον ορισμό που του δίνει ο Προμηθέας για το τι είναι ήρωας («Ξέρεις τι είναι ένας ήρωας; Εκείνος που κάνει τα αναγκαία εγκλήματα») και που στο τέλος της ζωής του, μένει να αναρωτιέται αν αυτό που έζησε άξιζε ή αν σπατάλησε άδικα το δώρο της ύπαρξης. «Τι νόημα έχει η ζωή, αφού τελικά όλα γίνονται σκιές; Τι σημασία έχουν όλες οι νίκες που κερδίζεις, όλες οι γυναίκες που μπήκαν στο κρεβάτι σου, όλοι οι εχθροί που σκότωσες, αφού το τέλος είναι αυτό που είναι; Η ζωή είναι μια πλάνη».
     Πρόκειται για ένα εξαιρετικό βιβλίο που διαβάζεται απνευστί και το οποίο συνιστώ ανεπιφύλακτα Μάλιστα αν δεν υπήρχε και η δικτατορία του ενός και μοναδικού βιβλίου για τη διδασκαλία στα σχολεία, θα μπορούσε κάλλιστα να είναι και εγχειρίδιο, που με τον ζωντανό και μοναδικό τρόπο που είναι γραμμένο, θα μπορούσε να εμπνεύσει τους μαθητές να σκύψουν με περισσότερο ενδιαφέρον πάνω από την ελληνική μυθολογία.
     Ο Θοδωρής Καλλιφατίδης αποτελεί μια ιδιαίτερη περίπτωση, αφού πρώτα έγινε γνωστός στο εξωτερικό και αργότερα στην Ελλάδα. Γεννήθηκε στη Λακωνία το 1938. Γιος δασκάλου από τον Πόντο, μετακόμισε στην Αθήνα το 1946. Το 1964, εγκαταστάθηκε στη Σουηδία, όπου σπούδασε φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης. Αργότερα δίδαξε φιλοσοφία στο ίδιο πανεπιστήμιο Άρχισε να γράφει στα σουηδικά το 1969 και από το 1976, ζει αποκλειστικά από το γράψιμο. Από το 1994, γράφει τα βιβλία του και στα ελληνικά. Έχει εκδώσει μυθιστορήματα, ποιητικές συλλογές, ταξιδιωτικά δοκίμια, θεατρικά έργα. Έχει γράψει κινηματογραφικά σενάρια, ενώ έχει σκηνοθετήσει και μία ταινία. Έχει τιμηθεί με σημαντικά διεθνή λογοτεχνικά βραβεία και τα βιβλία του κυκλοφορούν σε είκοσι γλώσσες.